PFAS
De werken aan de Oosterweelverbinding om de Antwerpse ring te sluiten, hebben enkele jaren terug letterlijk voor een voor een aardverschuiving gezorgd met de blootlegging van een ernstige PFAS-verontreiniging van de grond in die regio. Het stof rond Zwijndrecht is nog steeds niet gaan liggen en het is ondertussen gebleken dat PFAS vanuit zeer diverse bronnen wijdverspreid in het milieu is terecht gekomen.
PFAS, wat is dat?
Perfluoralkylverbindingen, ook bekend als PFAS, zijn een grote familie synthetische chemische stoffen die op grote schaal worden gebruikt voor de vervaardiging van diverse soorten alledaagse artikelen, zoals bepaalde textielsoorten, antiaanbakpannen en brandblusschuim, vanwege hun hittebestendige, oppervlakte-actieve, water- en vetafstotende eigenschappen.
PFAS bevatten koolstof-fluorverbindingen, die tot de sterkste chemische verbindingen in de organische chemie behoren, waardoor ze bestand zijn tegen afbraak.
Het brede gebruik van PFAS in tal van commerciële en industriële toepassingen heeft, in combinatie met hun persistentie, geleid tot een wijdverbreide milieuverontreiniging. De inname van voedsel dat verontreinigd is met deze stoffen, vormt de belangrijkste bron van blootstelling van de bevolking aan PFAS.
PFAS-verontreiniging duikt soms op waar ze niet verwacht wordt en er kan niet altijd een direct verband gelegd worden met de oorsprong.
Analyse en advies voor particulieren (informatieve screening)
De Bodemkundige Dienst van België biedt Analyse van PFAS aan op water, grond, eieren en compost.
PFAS in water Open
PFAS-verbindingen kunnen ook in water aangetroffen worden. Dat kan oppervlaktewater zijn, maar ook grondwater (en putwater) en zelfs in leidingwater zijn deze verbindingen soms te detecteren.
Ben je bezorgd over je beregeningswater voor de moestuin, het drinkwater voor jezelf en je huisdieren, of voor het water in je zwemvijver? Dan kan je beroep doen op een informatieve waterscreening op PFAS-verbindingen bij de Bodemkundige Dienst van België.
Europese richtlijnen voor PFAS in water
Als de drempel van 100 nanogram per liter wordt overschreden, raden de gewesten de inwoners aan om het water niet meer te consumeren. Het wordt ook aanbevolen om dan geen groenten uit eigen tuin en zelfgeproduceerde eieren (huiskippen) of vlees te consumeren. Let wel, het waterdistributienetwerk in jouw regio maakt soms gebruik van grondwater uit een andere regio waardoor er niet steeds een rechtstreeks verband is tussen aangetroffen concentraties in de bodem, het grondwater en leidingwater.
Voor meer informatie of voor een analyse van PFAS in eigen water: contacteer ons via info@bdb.be
PFAS in de bodem Open
Hoe komt PFAS in de bodem terecht?
Verontreiniging van de bodem met PFAS kan ontstaan door depositie vanuit de lucht, maar ook via verplaatsing in grond- en oppervlaktewater. beregening met verontreinigd putwater, aanvoer van verontreinigde grond of aanbrengen van verontreinigde bodemverbeterende middelen zoals slib, compost, mest… zijn ook mogelijke bronnen.
De oorsprong van PFAS in de bodem is dus niet altijd makkelijk vast te stellen.
Ben je bezorgd over de bodem van je moestuin, kippenren of speeltuin? Dan kan je een informatieve bodemscreening op PFAS-verbindingen aanvragen bij de Bodemkundige Dienst van België.
De resultaten worden getoetst aan de recentst geldende richtwaarden en normen in jouw gewest.
Voor meer informatie of aanvraag van een analyse kan u bij ons terecht op info@bdb.be
PFAS in eieren Open
Er is de laatste tijd heel wat in het nieuws geweest over PFAS in water en in eieren. De inname van voedsel dat verontreinigd is met deze stoffen, vormt namelijk de belangrijkste bron van blootstelling van de bevolking aan PFAS.
PFAS-verontreiniging duikt soms op waar ze niet verwacht wordt, vaak kan er geen direct verband gelegd worden met de oorsprong. Zo vertoont de bodem van een kippenren soms geen PFAS-verontreiniging, maar de eieren wel. Daarom biedt de Bodemkundige Dienst van België sinds kort ook een analyse van PFAS op eieren aan voor particulieren.
Met deze analyse kom je te weten of er PFAS in de eieren aanwezig is, hoeveel, en hoe deze hoeveelheid zich verhoudt tegenover de huidige normen en aanbevelingen van EFSA en FAVV.
Voor meer informatie of aanvraag van een analyse kan u bij ons terecht op info@bdb.be
PFAS in compost Open
Bij aanvoer van bodemverbeterende middelen zoals compost kan eventueel aanwezige PFAS uitlogen naar de bodem en het grondwater. Daarom kan het ook belangrijk zijn om je compost te laten analyseren op PFAS.
Sinds 2022 zijn er door OVAM maximale PFAS concentraties voorzien voor de bodemverbeteraars zoals compost, maar er is momenteel nog geen wetgeving in uitvoering wat betreft certifiering en PFAS.
Wil je graag weten of compost die je gaat aanvoeren PFAS bevat, dan kan je een informatieve compostscreening voor PFAS aanvragen bij de Bodemkundige Dienst van België.
Voor meer informatie of aanvraag van een analyse kan u bij ons terecht op info@bdb.be
Nuttige links
Meer informatie over de situatie rond PFAS in Vlaanderen vind je op de website van de Vlaamse Overheid.
Voor meer informatie over de situatie rond PFAS in Wallonië kan je terecht op de website van Wallonië van Wallonië. Met vragen kan je terecht bij pfas@spw.wallonie.be
Meer informatie over de situatie rond PFAS in Brussel vind je op de website van Leefmilieu Brussel.
Analyses en advies voor professionele activiteiten
Wil je als landbouwer, aannemer (werken in groene ruimte, wegenbouw), notaris (verkoop van percelen), stad of gemeente een analyse van PFAS laten uitvoeren op bodem of water? Dan kan je terecht bij de Milieu-afdeling van de Bodemkundige Dienst van België.
Meer Analysepakketten
Tuindoosje
Wateranalyse IKB varken (Nederland)
