VLAIO-LA-traject VALIBO
Identificeren en VALIderen van microbieel BOdemleven voor de Vlaamse land- en tuinbouwer
Context
Bij zowel de gehele agrovoedingsketen, de consumenten, als in het bijzonder de land- en tuinbouwers heerst er een grote vraag naar de zorg voor het microbieel bodemleven. Hoe kunnen landbouwers in de praktijk weten hoe het gesteld is met hun bodemmicrobioom en welke landbouwpraktijken en teelttechnische beslissingen leiden tot een gezond bodemmicrobioom? Landbouwers wensen bovendien meer inzicht te verwerven in de kosten en baten van de inspanningen die gericht zijn op het verbeteren van het bodemmicrobioom. Hoe kunnen ze als teler beloond worden voor de waarde van hun ecosysteemdienstverlening? Voor de grote groep Vlaamse akkerbouwers en groentetelers ontbreekt het aan praktijkgerichte informatie om concreet rond en met het bodemmicrobioom aan de slag te kunnen gaan. Dit project wil land- en tuinbouwers in staat stellen om het bodemmicrobioom van hun percelen te identificeren én te valideren.
Doel
Er zal een keuzetool ontwikkeld worden die de beschikbare meetmethodes voor het bodemmicrobioom in de praktijk samenbrengt. De implementeerbaarheid van deze meetmethodes wordt geëvalueerd op lange termijnproefpercelen en 50 praktijkpercelen om zo tot een Vlaams referentiekader te komen. Daarnaast zal de bestaande kennis over de invloedsfactoren van landbouwpraktijken op het bodemmicrobioom worden samengebracht in een bodemlevenkompas, aangevuld met een beslissingsondersteunende managementtool die de teelttechnische beslissingen in relatie tot het bodemmicrobioom evalueert. Deze kennis wordt eveneens getoetst via proeven op zowel de LT-percelen als de praktijkpercelen. Daarnaast worden nieuwe korte termijnproeven aangelegd op percelen met een uitzonderlijk goede of juist zeer slechte toestand van het bodemmicrobioom. Zo kunnen de mogelijkheden en effecten van verschillende landbouwpraktijken op een variërend bodemleven helder in kaart worden gebracht. Tot slot zullen ook de bedrijfseconomische en maatschappelijke kosten en baten van de inspanningen die telers leveren ten gunste van het bodemmicrobioom geëvalueerd worden. Er wordt nagegaan welke waarderingsstrategieën het mogelijk maken om deze waarde binnen de keten te integreren.
Aanpak
In het project worden 5 werkpakketten voorzien:
- Werkpakket 1: bodemmicrobioom identificeren en interpreteren
De meetmethodes die momenteel beschikbaar zijn voor het identificeren van het bodemmicrobioom worden geïnventariseerd. Door deze methodes te bundelen in een keuzetool en toe te passen op percelen in Vlaanderen wordt eveneens een referentiekader uitgebouwd.
- Werkpakket 2: gewenst bodemmicrobioom bekomen via aangepaste landbouwpraktijken
De invloed van verschillende landbouwpraktijken op het bodemmicrobioom wordt afgetoetst op basis van literatuur en LT-percelen binnen de Vlaamse akkerbouw en groenteteelt. Deze resultaten worden toegankelijk gemaakt in een bodemlevenkompas.
- Werkpakket 3: teelttechnische beslissingen bijsturen in functie van het bodemmicrobioom
Binnen dit werkpakket wordt aan de hand van korte termijn-veldproeven onderzocht hoe landbouwers hun teelttechniek kunnen aanpassen op basis van de toestand van het bodemmicrobioom. Kunnen landbouwers de bemesting en/of gewasbescherming reduceren in geval van een goed functionerend bodemmicrobioom, met behoud van optimale gewasopbrengst en gewaskwaliteit? Kunnen percelen met een bodemmicrobioom in slechte toestand toch een goede opbrengst realiseren? Wat is de rol en meerwaarde van biostimulantia in beide situaties? De antwoorden op deze vragen zullen samengebracht worden in een beslissingsondersteunende managementtool.
- Werkpakker 4: integratie van meervoudige waarde in de keten
De kosten en baten van de maatregelen ter bevordering van het bodemleven worden geïntegreerd in de keten. Er wordt zowel gekeken naar de maatschappelijke als de bedrijfseconomische waardering.
- Werkpakket 5: projectcoördinatie en brede kennisverspreiding
Dit werkpakket omvat de coördinatie en brede kennisverspreiding van de projectresultaten naar de sector. Dit gebeurt op verschillende niveaus, gaande van de uitwisseling tussen deelnemende landbouwers en onderzoekers, het inzetten van landbouwers als ambassadeurs van het project en de brede kennisdeling.
Partners: Praktijkpunt Landbouw Vlaams-Brabant (hoofduitvoerder), Bodemkundige Dienst van België, Instituut Natuur- en Bosonderzoek
Financiering: VLAIO-LA-traject
Projectperiode: 01/12/2025 - 30/11/2029