Carbon Farming - lokaal Carbon Farming opschalen in West-Vlaanderen
Context
De hele wereld is op zoek naar nieuwe manieren om koolstof te binden - en zo klimaatopwarming tegen te gaan - maar vergeet daarbij vaak de kracht van lokale landbouwbodems. Landbouwers kunnen letterlijk CO₂ uit de atmosfeer halen en binden onder de vorm van koolstof in de bodem, wat bovendien gunstig is voor de bodemkwaliteit. Steeds meer organisaties zoeken naar lokale oplossingen om (een deel van) hun onvermijdbare CO₂-uitstoot te compenseren. Kortom, een lokale CO₂-compensatie van hen via de land- en tuinbouwsector kan dus een win-winsituatie betekenen voor beide partijen.
Doel van het project
Binnen West-Vlaanderen zijn er reeds kiemen gelegd voor een aantal samenwerkingen tussen landbouwers en compenseerders (o.a. Provincie West-Vlaanderen, Gemeente Beernem, Vlaams Hoeverund, Lokaal Brood en Claire). Binnen dit PDPO-project willen we samen met Inagro, Boerenbond en Boerennatuur Vlaanderen deze cases matuur maken en verduurzamen op lange termijn. Tevens willen we de lessen en ervaringen van die pilootprojecten bundelen in lokale aanbevelingen en praktische aandachtspunten, om verder te verspreiden en een basis te laten vormen voor toekomstige initiatieven. Op die manier wensen we in te zetten op boer en maatschappij die samen naar meer koolstofopslag werken, waarbij engagement aangewakkerd wordt binnen zowel de landbouwsector als de maatschappij.
Concrete aanpak
- Bestaande cases en samenwerkingen opschalen in West-Vlaanderen
- Nieuwe piloten opstarten
- Nieuwe bodemmaatregelen uitwerken en wetenschappelijk onderbouwen
- Kennis via demo’s en lerende netwerken verspreiden tussen en met landbouwers
- Inzetten op heldere communicatie
- Beleidsevoluties opvolgen en strategische uitrol in handen nemen.
Conclusie
In dit project werd het potentieel van diverse koolstofopslagmethodes verder in kaart gebracht en verfijnd. Zo werd onder andere geëxperimenteerd met verschillende types groenbemesters en aangepaste vernietingstechnieken. Daarnaast onderzochten we ook enkele veelbelovende nieuwe teelten, zoals zonnekroon en hennep.
Projectpartners: Inagro, Boerenbond, Boerennatuur Vlaanderen, de Bodemkundige Dienst van België vzw
Financiering: PDPO, ELFPO, Vlaamse Overheid 'Europa investeert in zijn platteland', Provincie West-Vlaanderen, VLM - Vlaamse Land Maatschappij
Looptijd van het project: 1 september 2022 - 30 juni 2025
Meer weten over dit project? Neem contact op met Aster De Vroe via adevroe@bdb.be
Er werd ook heel sterk ingezet op het informeren van landbouwers rond de voordelen en mogelijkheden om extra koolstof op te slaan in hun bodem. Tegelijk werden ze gesensibiliseerd om hiermee aan de slag te gaan. Om deze evolutie te versterken, werden tal van initiatieven opgezet om verder te sensibiliseren en informeren. We kunnen concluderen dat de meerderheid van de landbouwers met toekomstperspectieven zich wel degelijk bewust worden van de nood om aan hun bodemgezondheid te werken.
De implementatie van koolstofopslagtechnieken brengt, zeker op korte termijn, vaak kosten of gederfde opbrengsten met zich mee. Op de langere termijn wordt dit gecompenseerd door een gezondere bodem, op kortere termijn kan gekeken worden naar ecoregelingen of naar overheden of private partijen die een vergoeding voorzien voor landbouwers die koolstofopslagtechnieken toepassen.
Ook de koolstofmarkt is in ontwikkeling en biedt kansen voor zowel landbouwers als lokale bedrijven en besturen. Om de kwaliteit en betrouwbaarheid te vergroten, is nood aan een Europees regelgevend kader. In Vlaanderen wordt hiervoor het Vlaams Actieplatform Carbon Removal en Carbon Farming opgericht. Op basis van onze projectervaringen geven wij volgende aanbevelingen mee aan het beleid:
- Beheersbaarheid en haalbaarheid: Het certificeringsproces moet werkbaar blijven voor landbouwers, zowel administratief als economisch.
- Waardering voor koplopers: Koolstof behouden is minstens even waardevol als koolstof opbouwen. Initiatieven van voortrekkers verdienen erkenning.
- Beleidscoherentie: Zowel projectaanbieders (landbouwers) als compenseerders (bedrijven) hebben nood aan duidelijkheid over de samenhang tussen CRCF, AFOLU-doelstellingen, nationale klimaatplannen en duurzaamheidsrapporteringen zoals CSRD. Het moet bijvoorbeeld helder zijn of inspanningen voor koolstofopslag als compensatiemaatregel erkend kunnen worden in hun duurzaamheidsrapportering.